Η «ανθρώπινη» υπόσταση του καθηγητή

/0 Comments/in /by

Χθες  1  Ιουνίου ήταν για αρκετούς καθηγητές ίσως το τελευταίο (για τη χρονιά) μάθημα προετοιμασίας των μαθητών για τις πανελλαδικές εξετάσεις που ξεκινούν σε λιγότερο από μια εβδομάδα.

Αυτή η προετοιμασία βασίστηκε στην δημιουργία μιας σχέσης καθηγητή - μαθητή την οποία χαρακτήρισαν η μεταφορά γνώσης, η ανθρώπινη επικοινωνία, η κοινή στόχευση, η εμπιστοσύνη, αλλά και η παρουσία συναισθημάτων - πολλές  φορές αναγνωρίσιμων στο μετά.

Από τη μεριά του ο καθηγητής εκτός της μεταφοράς όλης της εκπαιδευτικής και όχι μόνο (θα έπρεπε..) γνώσης που θεωρεί απαραίτητη για τον μαθητή «απαιτείται» να είναι και ο δυνατός της παρέας. Αυτός που στηρίζει, ενισχύει, εμψυχώνει, και ενδυναμώνει.

Ο καθηγητής είναι εκείνος που έχει βιώσει - μέσα από την προσπάθεια των μαθητών του -την διαδικασία των πανελλαδικών πολλές φορές στη ζωή του. Αυτές οι πολλές συμμετοχές του [..] είναι εκείνες που του έχουν δώσει την εμπειρία της διαχείρισης της αγωνίας και του άγχους που δημιουργείται στον μαθητή, και συγχρόνως εκείνες που του «απαγορεύουν» την οποιαδήποτε σκέψη αποποίησης αυτού του ρόλου.

‘Ένα λοιπόν από τα πολλά ΠΡΕΠΕΙ του καθηγητή είναι και η ψυχραιμία, η αποστασιοποίηση «παρέα» με την έντονη παρουσία - συμμετοχή, η ψυχρή περιγραφή με έντονα τα στοιχεία της ενσυναίσθησης, και η «εξαφάνιση» του προσωπικού άγχους που υπάρχει όταν αγαπάς αυτό που κάνεις.

Και κάνοντας λοιπόν τον απολογισμό για τη συμμετοχή σου στο παρακάτω της ζωής των άλλων ίσως καταλήξεις να δώσεις μια καλή βαθμολογία στο πολυδιάστατο έργο που επέλεξες να αναλάβεις.

Περιμένεις λοιπόν (και εσύ) λίγες μέρες μέχρι να ολοκληρωθούν οι εξετάσεις για να χαρείς για το αποτέλεσμα της προσπάθειας των μαθητών που θα τους μεταφέρει σε άλλο επίπεδο ζωής. Είναι τότε που θα δώσεις ένα «μπράβο» και σε εσένα για τη συμμετοχή σου στην επιτυχία των άλλων με τους οποίους οι δρόμοι σας ίσως δεν ξανασυναντηθούν - έστω για ένα γεια - μια και υπάρχουν πολλά μονοπάτια ζωής.

Όμως αυτά τα άτομα ήταν ένα «κομμάτι» της ζωής σου που για κάποια χρονική περίοδο βαδίσατε παρέα. Κτίσατε μια σχέση φιλοδοξώντας παράλληλα το τέλος της να δικαιώσει και τους δύο.

Και αυτό είναι το σημείο που μέσα στη χαρά της επιτυχίας που θα έρθει για τα παιδιά δικαιούσαι να θυμηθείς την ανθρώπινη υπόστασή σου  και να επιτρέψεις στον εαυτό σου την συνδυαστική εμφάνιση δύο συναισθημάτων.

Το πρώτο έχει να κάνει με την έντονη ικανοποίηση και το δεύτερο με μια μελαγχολία που πάντα συνοδεύει το τέλος όλων των υγειών σχέσεων.

Το γράμμα ενός μαθητή προς τον καθηγητή του 20 μέρες πριν τις πανελλαδικές εξετάσεις

/0 Comments/in /by

Να ΄μαστε πάλι λίγες μέρες πριν τις πανελλαδικές εξετάσεις και τα παιδιά (οι τελευταίοι της γενιάς των millennials) που γεννήθηκαν όταν εμείς γιορτάζαμε την αλλαγή της χιλιετίας  βρίσκονται στο τέλος της πιο σημαντικής προσπάθειας της μαθητικής τους ζωής.

Μια προσπάθεια ασφαλώς προσωπική αλλά κάπου εκεί μεταξύ προσκηνίου και παρασκηνίου βρίσκονται και οι καθηγητές ή coach όπως οι μαθητές τους αποκαλούν.

Σε αυτή την κοντινή πριν τις πανελλαδικές περίοδο, η σχέση μαθητή – καθηγητή συνήθως «κερδίζει» στην ιεραρχία την απείρως ισχυρότερη βιολογική σχέση του παιδιού με τους γονείς του. Και αυτό γιατί για τον μαθητή (σε αυτό το χρονικό διάστημα) τα ακούσματα από την πλευρά του καθηγητή του μοιάζουν πιο «εύηχα» σε σχέση με αυτά που προέρχονται από τους γονείς του.

Το τελευταίο είναι κάτι που πρέπει να γίνει κατανοητό και συγχρόνως αποδεκτό από τους γονείς χωρίς εκτόξευση κατηγοριών προς τον εαυτό τους ή το παιδί. Η αναγνώριση ή όχι της προσφοράς μας στα παιδιά μην περιμένουμε να έρθει στην ηλικία των 18 χρόνων τους. Μήπως εμείς ξεφύγαμε αυτού του «κανόνα» στην αντίστοιχη ηλικία;

Και επειδή τα ακούσματα έχουν μικρή χρησιμότητα όταν είναι ήδη γνωστά ο μαθητής «δανείζεται» για λίγο την βιωματική εμπειρία των ετών ζωής του καθηγητή του, κόβει την τελευταία σελίδα από ένα τετράδιό του και αρχίζει να γράφει..

 

Coach για άκου λίγο,

Περιμένω να είσαι εσύ που θα μου πεις ότι σε λίγες μέρες θα αρχίσει ένας καταιγισμός πληροφόρησης [..] σχετικά με την δυσκολία των θεμάτων, την τύχη των βάσεων εισαγωγής, τον αριθμό των εισακτέων, και γενικώς εκτιμήσεων από γνώστες ή αυτοαποκαλούμενους γνώστες του χώρου. Εσύ πρέπει να μου εξηγήσεις ότι τα όποια πλασαριστούν σαν «νέα» ισχύουν για την πλειοψηφία (εκτός των δύο άκρων που δεν ανήκω) επομένως είναι πολύ «παλιά» για να επηρεάσουν μόνο τη δική μου απόδοση.

 

Θέλω να με βεβαιώσεις αλλά και να βρεις τρόπο να με πείσεις ότι μου μετέφερες όλη εκείνη τη γνώση που θεωρείς ότι πρέπει να έχω ώστε να αντιμετωπίσω με επιτυχία τα θέματα που θα δω σε λίγες μέρες.

Εγώ προσπάθησα όσο μπορούσα; Απάντησέ μου!

Την αλήθεια ζητάω ώστε να ξέρω το τελικό αποτέλεσμα αν θα με δικαιώσει ή όχι. Πες μου ότι στη ζωή (τις περισσότερες φορές) εισπράττεις αυτό που δικαιούσαι - το ανάλογο της προσπάθειά σου.

Κατάλαβε ότι αυτή την περίοδο της ζωής μου θέλω να εμπιστευτώ έντονα κάποιον και αυτός είσαι εσύ που μέσα στα δύσκολα πρέπει σου έχω θέση και εγώ.

 

Έχεις ζήσεις πολλές φορές το «μετά» των πανελλαδικών εξετάσεων. Πότε περιμένεις για να μου πεις ότι την αμέσως επόμενη μέρα του τελευταίου μαθήματος που θα δώσω θα πω στον εαυτό μου « ε, και..». Σιγά τον πόλεμο που νόμιζα (με έκαναν να νομίζω) ότι θα πάω!

 

Μέσα στα αρκετά ακόμα που θα ήθελα να σου ζητήσω είναι να μου θυμίσεις ότι μου επιτρέπεται το δικαίωμα της δεύτερης ευκαιρίας.

Εσύ δεν άσκησες αυτό το δικαίωμα στις σπουδές σου, στην καριέρα σου, στις σχέσεις σου, στη ζωή σου γενικά;

Σου «απαγόρευσε» κάποιος να ξαναπροσπαθήσεις;

Ξέρουμε και οι δύο πως αυτό δεν έγινε.

 

Κλείνοντας

Άκου σε με λοιπόν: Μαζί μου δεν τελείωσες εδώ. Σου ζητάω τώρα όλα τα προηγούμενα.

Εσύ δεν μου είπες ότι θα συμμετέχεις στο παρακάτω της ζωής μου;

Αν πιστεύεις ότι αυτό γίνεται μόνο με το ότι με εκπαίδευσες στη λογική (της επιστήμης που διάλεξες να αγαπήσεις) της Οικονομίας για να γράψω καλά στος εξετάσεις, κάνεις λάθος!

Όταν οι επιθυμίες «μετονομάστηκαν» σε ανάγκες

/2 Comments/in , , /by

Ο πλούσιος  κόσμος των λέξεων σου προσφέρει πληθώρα επιλογών ώστε να συντάξεις - ανάλογα με το τι επιδιώκεις - ένα μήνυμα σαφές και εύκολα κατανοητό ή ελλιπές και ενδεχομένως παραπλανητικό. Στη δεύτερη περίπτωση «παίρνεις βοήθεια» από κάποιες λέξεις που εμφανίζονται «γειτονικές» αλλά στην πράξη η εννοιολογική απόσταση που τις χωρίζει αριθμεί εκατοντάδες χιλιόμετρα!

Ταξιδεύοντας λοιπόν με τη σκέψη μας από το μακρινό χθες στο σήμερα αναμφίβολα καταλήγουμε στο συμπέρασμα ότι διαχρονικά υπάρχει ανάπτυξη,  το βιοτικό επίπεδο βελτιώνεται που μεταξύ άλλων σημαίνει ότι ο μέσος άνθρωπος καλύπτει ολοένα και περισσότερες από τις ανάγκες του.

Βέβαια μέσα στο χρόνο κάποιες  λέξεις έχουν την συνήθεια να αναβαθμίζονται!

Έτσι λοιπόν διαπιστώνουμε ότι οι επιθυμίες του χθες «συστήνονται» σαν ανάγκες στο σήμερα!

Κάποιοι θα ισχυριστούν ότι αυτή η μετονομασία είναι απόρροια της ανάπτυξης – και δεν θα έχουν άδικο. Όμως αν η ανάπτυξη σημαίνει ότι φτάσαμε στο σημείο να προσπαθούμε να ικανοποιήσουμε τις απεριόριστες επιθυμίες (πρώην ανάγκες) μάλλον και στη λέξη ανάπτυξη δίνουμε άλλη έννοια.

Μοιάζει αναγκαίο να «αντιληφθούμε» - αποκωδικοποιώντας τα βιωματικά ταξίδια μας -  ότι η ατμόσφαιρα που δημιουργήθηκε τα τελευταία 50 - 60 χρόνια με κύριο εκφραστή την παγκοσμιοποίηση δεν συμμετείχε μόνο θετικά στη ζωή μας αλλά μας «επέβαλλε» και την αποδοχή αρνητικών νέων δεδομένων.

Για παράδειγμα, ο έμφυτος μιμητισμός μας όταν συνοδεύεται από «ελαστικά» φίλτρα  αξιολόγησης γίνεται εύκολα διαχειρίσιμος από πωλητές ευημερίας!

Και μέσα σε αυτόν τον θαυμαστό νέο κόσμο ξεχυθήκαμε να καλύψουμε όλο και περισσότερες ή με ολοένα και καλύτερο τρόπο τις σημερινές επιθυμίες – με εντολή στον εγκέφαλο να τις θεωρεί και ονομάζει ανάγκες -  οι οποίες βέβαια θα υπολείπονται των όποιων νέων του κάθε αύριο.

Το συγκεκριμένο «παιχνίδι» διαφυγής και αποστασιοποίησης της πραγματικότητας είναι τόσο ελκυστικό που μας έκανε να ξεχάσουμε και την έννοια της φθίνουσας οριακής χρησιμότητας (diminishing marginal utility) που μάθαμε στο πρώτο έτος των οικονομικών σπουδών μας.

Σύμφωνα λοιπόν με αυτήν -  η πρόσθετη χρησιμότητα (ικανοποίηση) που παίρνουμε από την  κατανάλωση μιας επιπλέον μονάδας ενός αγαθού (από ένα σημείο και μετά) μειώνεται όταν αυξάνεται η ποσότητα που καταναλώνουμε.

Ας θυμηθούμε για παράδειγμα πόσο μεγαλύτερη ήταν η ικανοπόιησή μας όταν αποκτήσαμε το πρώτο μας αυτοκίνητο σε σχέση με αυτή που αντλήσαμε όταν έχοντας ήδη το πρώτο αγοράσαμε το δεύτερο.

Τελικά τι είναι αυτό που στο σήμερα χρειαζόμαστε; Μεγαλύτερη κάλυψη επιθυμιών από τις ήδη (πολλές) ικανοποιημένες ανάγκες ή η λύση είναι Μια νέας μορφής επανάσταση;

Ασφαλώς με τις προηγούμενες αναφορές μας δεν υποστηρίζουμε ότι πρέπει να γυρίσουμε στις λογικές ζωής του χθες.

Όμως το γεγονός ότι το αληθινό χαμόγελο και η αίσθηση της πραγματικής ικανοποίησης γίνονται ολοένα και περισσότερο δυσδιάκριτα στους περισσότερους από εμάς θα πρέπει να μας προβληματίσει για το ενδεχόμενο η μετονομασία των λέξεων να μη λειτουργεί υπέρ μας…

Το Ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα και οι άγνωστες σε εμάς [..] διαπιστώσεις του ΟΟΣΑ.

/0 Comments/in /by

Οι πρόσφατες διαπιστώσεις του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ) για το Ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα τις οποίες μαζί με τις προτάσεις του αναφέρει στην έκθεσή του με τίτλο «Education for a Bright Future in Greece» μας αναγκάζουν για μια ακόμα φορά να αναρωτηθούμε γιατί «επιτρέπουμε» σε τρίτους να μας υποδεικνύουν καταστάσεις που γνωρίζουμε ιδιαίτερα καλά.

Στην περίπτωση λοιπόν του επιπέδου της παρεχόμενης εκπαίδευσης θα πρέπει - σύμφωνα με την προηγούμενη λογική μας - να «ισχυριστούμε» (και πάλι) ότι δεν γνωρίζουμε τα δομικά προβλήματα του χώρου τα οποία εδώ και δεκαετίες τον χαρακτηρίζουν!

Θα ήταν πράγματι βολικό (για ορισμένους) να αιτιολογήσουμε το ατυχές επίπεδο της «πραγματικής παιδείας» που προσφέρουμε στους νέους μας επικαλούμενοι την μετά το 2009 κρίση της Ελληνικής οικονομίας.

Να υποστηρίξουμε δηλαδή (για παράδειγμα) ότι «φταίνε» οι πολλοί αναπληρωτές που προσελήφθησαν αντί μονίμων στα πλαίσια των γενικών περικοπών των δημοσίων δαπανών. Και με τέτοιες «εύκολες» συλλογιστικές να καταλήξουμε ότι «ανακαλύψαμε» την αιτία της χαμηλής ποιότητας της υπηρεσίας που προσφέρει το σχολείο.

Η πραγματικότητα βέβαια είναι αρκετά διαφορετική, έχει τις ρίζες της στο παρελθόν, και βασικός υπεύθυνος για την ποιότητα της παρεχόμενης παιδείας είναι ο φορέας που χαράσσει την πολιτική στο χώρο της.

Δεν είναι χαρακτηριστικό των τελευταίων και μόνο 10 ετών ότι:

  1. Ο τρόπος λοιπόν διδασκαλίας των μαθημάτων είναι αποκομμένος από την μεταφορά εφοδίων (Έτοιμη γνώση ή εργαλεία σκέψης για την απόκτησή της) ανακάλυψης της γνώσης και αντίθετα είναι προσαρμοσμένος στην στείρα μεταφορά της.
  2. Το σύστημα εισαγωγής στην τριτοβάθμια εκπαίδευση δεν εξετάζει την δυναμική της σκέψης του εξεταζόμενου αλλά (σε μεγάλο βαθμό) την ικανότητα απομνημόνευσης εννοιών αρκετές φορές  χωρίς την απαραίτητη κατανόησή τους. Κάτι που ασφαλώς «καταργεί» την δυνατότητα ανάλυσης, κρίσης και εξαγωγής συμπερασμάτων.

Οι έχοντες διδάξει σε τμήματα προετοιμασίας του International Baccalaureate (IΒ) ή του Βρετανικού GCE A-Levels αντιλαμβάνονται πλήρως τη διαφορά.

  1. Ο καθηγητής σταδιακά «αφοπλίστηκε» με αποτέλεσμα στη νέα μορφή του σχολικού περιβάλλοντος το λειτούργημα που επιτελούσε να «μετονομαστεί» σε επάγγελμα (Καθηγητές στο ρόλο του σύγχρονου πολυεργαλείου)
  2. Στο πλαίσιο των σχολικών δραστηριοτήτων η αξιοποίηση της νέας τεχνολογίας […] με τη χρήση των εφαρμογών της περισσότερο «διοχετεύεται» στην βελτίωση του (ανταγωνιστικού) προφίλ των εμπλεκόμενων φορέων παρά στην πραγματική βελτίωση του επιπέδου των μαθητών προσδίδοντάς τους ανταγωνιστικά εφόδια για την όποια αυριανή επαγγελματική δραστηριότητά τους.
  3. Σε τελική ανάλυση αυτό το σύστημα «εμφανίζεται» να μην προετοιμάζει σκεπτόμενα όντα με δυναμική στη σκέψη τους αλλά να προσφέρει συγκεκριμένα καλούπια τυποποιημένης - προγραμματισμένης «τροφής» του εγκεφάλου (Παλινωδίες στην παιδεία και τα γιατί) .

Μας είναι πράγματι δύσκολο να αμφισβητήσουμε την «ύπαρξη αλήθειας» στις προηγούμενες αναφορές με αποτέλεσμα στη σκέψη μας να εξακολουθεί να αιωρείται το αρχικό ερώτημα.

Γιατί «περιμένουμε» να κατονομάσουν άλλοι (τρίτοι) τα προβλήματά μας όταν και γνωστά (μια και εμείς τα δημιουργήσαμε) μας είναι, αλλά και (ευτυχώς) υπάρχουν ακόμα άτομα – μαθητές και φοιτητές που φροντίζουν  να μας τα υπενθυμίζουν.

Η απορία μας αποκτά ευρύτερες διαστάσεις με τη μεταφορά της σκέψης μας και σε άλλους τομείς της κοινωνίας μας δεδομένου ότι επίσης «αναμέναμε» αντίστοιχα το ΔΝΤ, τους θεσμούς και τα μνημόνια να μας υποδείξουν (και αργότερα επιβάλλουν) την αναγκαιότητα για παράδειγμα μεταρρυθμίσεων στη λειτουργία του ευρύτερου δημόσιου τομέα.

Άραγε θα υπάρξει κάποτε η στιγμή που αυτή η χώρα θα σταματήσει να «τιμωρεί» τον εαυτό της;

 

ΥΓ. Θέλω να ευχαριστήσω (μεταξύ αρκετών άλλων) τον Γιώργο – ένα νέο 18 ετών - ο οποίος δεν «συμβιβάζεται» με τον προκαθορισμένο τρόπο σκέψης αλλά με ένα πολιτισμένο «ύφος» που πηγάζει από την ξεχωριστή του προσωπικότητα «απαιτεί» την ανάλυση – αιτιολόγηση του τώρα για να οδηγηθεί στην προσωπική του πρόβλεψη – εκτίμηση του αύριο..

Οι τελευταίοι της γενιάς των Millennials «αντιμέτωποι» με τις Πανελλαδικές εξετάσεις 2018

/2 Comments/in , , /by

Και να λοιπόν που οι Πανελλαδικές εξετάσεις του 2018 γίνονται όλο και πιο «ορατές». Πρωταγωνιστές βέβαια της συγκεκριμένης περιόδου οι μαθητές. Δίπλα όλοι οι υπόλοιποι εμείς - γονείς, καθηγητές, φίλοι, γείτονες, πάσης φύσεως σύμβουλοι αλλά και μια ατμόσφαιρα που απαιτεί χωρίς να αιτιολογεί (με την έμπρακτη παρουσία της) το γιατί..

Η έλλειψη πειστικών εξηγήσεων για τα δρώμενα χαρακτηρίζει την εποχή μας. Δίνονται τα «περίπου» γιατί έγινε ή πρέπει να γίνει  κάτι.  Τα «πραγματικά» γιατί – αν υπάρχουν – δεν προσφέρονται ή και «προστατεύονται» από το να γίνουν αντιληπτά από τους  πολλούς.

Γιατί λοιπόν σήμερα οι τελευταίοι (γεννηθέντες το 2000) της γενιάς των Millennials (Generation Y) αγωνίζονται να περάσουν την πύλη των ΑΕΙ ή των ΤΕΙ (που αύριο μπορεί να βαπτιστούν σε ΑΕΙ).

Ποιά ή ποιές είναι οι απαντήσεις που δίνονται σε αυτό το ερώτημα;

Ασφαλώς τα γιατί δεν βρίσκονται ερμηνεύοντας την «συμπεριφορά της ατμόσφαιρας» μια και αυτή «μάλλον» δεν μας προσφέρει και τα κατάλληλα ερείσματα για να προσεγγίσουμε την απάντηση. Αντίθετα η συμπεριφορά της συνάδει απόλυτα με τις κατηγόριες που εκτοξεύει προς τους Millennials, όπως αυτές της απάθειας, του εγώ, του ναρκισσισμού (Ο ναρκισσισμός της εξουσίας) της αδιαφορίας για τα κοινά, των  μεγάλων απαιτήσεων αλλά της μικρής προσφοράς.

Οι σκέψεις μας

Από τις πρώτες γραμμές του προλόγου της σκέψης μας διευκρινίζουμε ότι το πέρασμα στην τριτοβάθμια εκπαίδευση δεν είναι αυτοσκοπός, ούτε από μόνο του εξασφαλίζει το καλύτερο αύριο της ζωής μας.

Τα οφέλη μιας τέτοιας επιτυχίας: θα ξεκινήσουν από το ότι θα «διδαχτείτε» ότι οι στόχοι κατακτώνται μέσα από συνειδητή προσπάθεια και ότι δεν χαρίζονται, θα εξαρτηθούν από τον «τρόπο» της παρουσίας σας στα ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα, και θα αξιοποιηθούν από το πως θα αποκωδικοποιήσετε αυτά που «έμαθε» η σκέψη σας στα χρόνια της φοιτητικής σας ζωής.

Αυτό που μπορείτε να πετύχετε μετά από ένα συνειδητοποιημένο πέρασμα από τους χώρους της ανώτατης εκπαίδευσης είναι να «επιτρέψετε» στη σκέψης σας να λειτουργεί αυτοβούλως. Αυτή η αποκοπή από την copy paste λογική είναι εκείνη που θα δώσει ώθηση σε μια ζωή πιο κοντά στα δικά σας θέλω.

Θα έχετε προσφέρει τη δύναμη στη σκέψη αφενός να αποκρούσει τις κατηγόριες προς την γενιά σας, αυτή των Millennials - μια και δεν υπήρξε εισβολή της γενιάς σας από άλλο πλανήτη αλλά ήταν γήινο δημιούργημα προηγούμενων γενεών, και αφετέρου να αντιληφθεί ότι η κλωνοποίηση της σκέψης (Το πρόσωπο πίσω από τις Βενετσιάνικες μάσκες) οδήγησε στην ομαδοποίησή της και στη συνέχεια τη λειτουργία της σύμφωνα με τα θέλω – επιδιώξεις της ατμόσφαιρας.

Το δρομολόγιο για τη δημιουργία του καλύτερου αύριο δεν θα τελειώσει εκεί.  Αξιοποιώντας τη νέα σας «γνώση» θα βρεθείτε πιο κοντά στην δυνατότητα ανακάλυψης των «πραγματικών γιατί». Επομένως και της λήψης της «δικής σας» απόφασης για το πως αλλά και το που θα συναντήσετε τα προσωπικά θέλω ζωής. Συγχρόνως ο νέος τρόπος σκέψης σας θα σας οδηγήσεις στο να προσφέρετε στην επόμενη γενιά μια «πνευματική» καλλιέργεια καλύτερη από αυτή που προσφέραμε εμείς σε εσάς.

Να έχετε την ανάλογη ανταμοιβή της προσπάθειά σας!

Προς κάποια παρέα λίγο πριν τη νέα πορεία ζωής της..

/0 Comments/in , /by

Ήταν Σεπτέμβριος του 2015 όταν γνωριστήκαμε με κάποια παιδιά σε ένα σχολικό περιβάλλον. Όπως πάντα συνέθεταν μια ομάδα διαφορετικών χαρακτήρων που κατάφερναν να είναι παρέα!

Από τα πρώτα μαθήματα κατάλαβα ότι είχαν μια ξεχωριστή ποιότητα και ασφαλώς δεν αναφέρομαι μόνο στις επιδόσεις τους στα μαθήματα. Το ξεχωριστό έβγαινε για τον καθένα εκεί όπου ήταν το δυνατό του σημείο.

Η ποιότητα - αυτή η σπάνια λέξη -  αφορά και χαρακτηρίζει τη συνολική συμπεριφορά ενός ατόμου και αν το εκπαιδευτικό σύστημα ήθελε κάτι πραγματικά περισσότερο από αυτό που επιδιώκει αυτή η παρέα θα έπαιρνε στο σύνολό της το μεγαλύτερο βαθμό!

Επειδή πάντα μου άρεσαν οι ωραίες «συντροφιές» ήθελα να είμαι μαζί τους μέχρι τη στιγμή εκείνη που θα αποχαιρετούσαν τα σχολικά θρανία για να ακολουθήσουν τα επόμενα μονοπάτια της ζωή τους.

Με τη φυσική παρουσία μου αυτό δεν θα γίνει. Αλλά πολλές φορές τα έντονα θέλω που βρίσκονται μέσα στη σκέψη, ακόμα και από απόσταση, είναι ικανά να εκφραστούν, να ακουστούν, και να περάσουν στην άλλη πλευρά ιδιαίτερα όταν αφορούν τις ευχές μου για το καλύτερο αύριο σε κάθε μέλος της παρέας που αναφέρομαι.

Οι αρχές του Ιουνίου να είναι ταυτόχρονα και η αρχή της νέας περιόδου της ζωής σας όπως την έχετε φανταστεί!

Μανώλης Αναστόπουλος

Καθηγητές στο νέο τους ρόλο - αυτόν του σύγχρονου πολυεργαλείου!

/0 Comments/in /by

Αρκετοί είναι οι καθηγητές που επέλεξαν να βρίσκονται στο χώρο της εκπαίδευσης – θέλησαν να συμμετέχουν μέσα από το έργο τους στο παρακάτω της ζωής των άλλων. Αυτοί οι δάσκαλοι δεν βρέθηκαν «έτσι» στη θέση αυτού που μεταφέρει γνώση. Ήταν το συνειδητοποιημένο θέλω κάποιων ανθρώπων που δεν φοβούνται το καλύτερο!

Κάτι τέτοιο βέβαια προϋποθέτει - μεταξύ πολλών άλλων - εμπιστοσύνη στον εαυτό σου και ταυτόχρονα αναγνώριση ότι μπορείς να συμβάλλεις κατά  ένα μικρό μόνο κομμάτι σε μια εξελικτική διαδικασία της οποίας η κατάληξή κατά κανόνα τείνει στο άπειρο. Έτσι αντιλαμβάνεσαι τη γνώση.

Μεταφορά γνώσης για την πορεία ζωής των νέων - photo: Annie Spratt-unsplash

Στη σκέψη σου η έννοια της διδασκαλίας δεν περιορίζεται στην ύλη των μαθημάτων της ειδικότητάς σου. Επεκτείνεται – σε μεγάλο βαθμό -  στη μεταφορά συμπεριφοράς ή βιωμάτων ικανών να εμπνεύσουν τους μαθητές σου στην αναζήτηση και απόκτηση «παιδείας». Και βέβαια ο βαθμός της παιδείας δεν είναι «συνθετικό» των πτυχίων. Επισκιάζει το οτιδήποτε άλλο! Η παιδεία είναι ή πρέπει να είναι συνυφασμένη με την ανθρώπινη υπόσταση των ατόμων που ζουν σε μια οργανωμένη κοινωνία.

Στο έργο που προσπαθείς να επιτελέσεις συμμετέχει βέβαια και το περιβάλλον που άλλοτε βρίσκεται  δίπλα σου, και άλλοτε ατυχώς απέναντί σου.

Για κάποιους από αυτούς  που λαμβάνουν αποφάσεις στο χώρο της εκπαίδευσης μοιάζει να είναι «άγνωστο» το μέγεθος της συνεισφοράς του καθηγητή στο μέλλον της νέας γενιάς. Σαν αποτέλεσμα έχουν υιοθετήσει εσχάτως μια λογική που θα την χαρακτηρίζαμε τουλάχιστον περίεργη!

Αυτή η λογική ξεκίνησε από το εξωτερικό περιβάλλον - τον γενικό σχεδιασμό της εκπαίδευσης – με την σταδιακή «αφόπλιση» του καθηγητή ο οποίος κατά την ατυχή άποψή τους μπορεί εύκολα να περνάει τα σωστά μηνύματα σε ομάδες διαφορετικών ατόμων. Είναι αρκετή - σα να λέμε - μια ματιά! Συνεχίστηκε από το εσωτερικό περιβάλλον (υποσύστημα του προηγούμενου) που εν ονόματι της κρίσης, του ανταγωνισμού και της διεκδίκησης της πρωτιάς αντιλαμβάνεται την έννοια του «σύγχρονου» καθηγητή σαν ενός διαθέσιμου «πολυεργαλείου» που παρά τα δύσκολα ΠΡΕΠΕΙ ενός καθηγητή θα εκτελεί την όποια εργασία του ζητηθεί και μάλιστα αποτελεσματικά!

Μένουμε με την απορία αν ένας τέτοιος «σχεδιασμός» θα μπορούσε ποτέ να συμμετέχει βοηθητικά στη θετική κατάληξη του έργου ενός καθηγητή. Βέβαια η απορία μοιάζει να έχει τη λογική ενός ρητορικού ερωτήματος.

Ο φορέας που είναι υπεύθυνος για τον σχεδιασμό της παιδείας θα πρέπει να αντιληφθεί το αυτονόητο. Και αυτό είναι ότι επιβάλλεται να αλλάξει άμεσα «λογική» γιατί καθηγητές με το προφίλ που περιγράφουμε δεν μπαίνουν σε «καλούπια». Είναι λάτρεις του έργου τους και αυτό λέγεται «μεταφορά παιδείας».

Επομένως αν συνεχιστεί η υποτίμηση του έργου τους δύο είναι τα ενδεχόμενα. Σύμφωνα με το πρώτο θα αρκεστούμε σε μια «διακριτική» παρουσία τους στο χώρο. Αν συμβεί το δεύτερο η «πραγματική» απουσία τους είναι θέμα χρόνου να λάβει χώρα αν κάτι τέτοιο δεν έχει ήδη συμβεί.

Έχετε την αίσθηση ότι θα είναι υπέρ της νέας γενιάς να συμβεί ένα ή και τα δύο από τα προηγούμενα;





Ο ναρκισσισμός της εξουσίας

/1 Comment/in , /by

Η αίσθηση της δύναμης που προσδίδει η εξουσία, αργά ή γρήγορα,  «εμφυτεύεται» στον εγκέφαλο των περισσοτέρων που κατέχουν το νόμιμο δικαίωμα άσκησης της τελευταίας. Και βέβαια μέσω της δύναμης προσπαθείς να επιβληθείς στους άλλους περνώντας ή και επιβάλλοντας τις απόψεις σου.

Αυτοπροσδιορίζεσαι σαν ο εξυπνότερος ή ικανότερος στη σχέση και ανοίγεις διάπλατα την πόρτα για να εισέλθει θριαμβευτικά ο ναρκισσισμός της εξουσίας!

Αυτή η - κατά την αντίληψή σου -  υπεροχή σου έναντι των άλλων σου «επιτρέπει» να υποτιμάς τη δύναμη της δικής τους αντίληψης. Η δημιουργηθείσα ψευδαίσθηση περί ανωτερότητάς σου, με τη σειρά της, σε κάνει να νομίζεις ότι είναι εύκολη η μεταφορά της σκέψης των πολιτών από το πραγματικό ενδιαφέρον ενός γεγονότος σε άλλα σημεία που για δικούς σου λόγους θέλεις να την κατευθύνεις και τα οποία βρίσκονται περιφερειακά του κέντρου βάρους της θέματος.

Και πράγματι διαθέτοντας πολλά «εργαλεία» ελέγχου ή καθοδήγησης έχεις πετύχει πολλές φορές στο παρελθόν τον αποπροσανατολισμό της σκέψης ξεχνώντας βέβαια ότι ανάλογες συμπεριφορές ενδεχομένως δεν συνάδουν με το θεσμικό σου καθήκον.

Για παράδειγμα, στο πρόσφατο συλλαλητήριο της Αθήνας για τη Μακεδονία το θέμα μας ήταν αν συμμετείχαν 150.000 ή 1.500.000 άτομα – μικρή η διαφορά βλέπετε(!!) - και όχι ότι δεν ακούσαμε τίποτα και από κανένα για την  πραγματική του θέση στο θέμα.

Όμως μέσα στη «μέθη της εξουσίας» δεν αντιλαμβάνεσαι ότι κάποια στιγμή η ναρκισσιστική σου λογική «διαπερνά» τα όρια που δέχεται κάποιος να του υποτιμούν της νοημοσύνη. Και αυτό είναι θέμα χρόνου να συμβεί όσο και αν προσπαθείς να το αναβάλλεις.

Τότε θα είναι το χρονικό σημείο που θα εμφανισθεί η Αντιγόνη για να πει «Δεν πιστεύω ότι οι διαταγές ενός θνητού είτε τον λένε Κρέοντα είτε τον λένε κράτος να είναι πάνω από τους άγραφους και αλάθητους νόμους του ουρανού».

Και βέβαια οι αλάθητοι νόμοι του ουρανού εκφράζουν μεταφορικά στο θέμα μας την ύπαρξη στοιχειώδους νοημοσύνης η οποία θα αρνηθεί την περαιτέρω «παραβίασής» της από τη ναρκισσιστική συμπεριφορά του σημερινού Κρέοντα.





Η αυτοπαγίδευση της «περίπου» γνώσης

/1 Comment/in , /by

Η επαφή μας με την πραγματικότητα ή τουλάχιστον η μείωση της απόστασης που μας χωρίζει από αυτήν είναι αναμφίβολα ένα από τα ζητούμενα στην πορεία της ζωής μας. Αυτή όμως η απόσταση (που υπάρχει  ή δημιουργείται) μεταξύ της σκέψης - συμπεριφοράς και της «αυτονόητης» αλήθειας εμφανίζεται να μεγαλώνει διαχρονικά.

Βέβαια υπάρχουν φορές που επιλέγουμε να «κρατάμε αποστάσεις». Να μην αντιλαμβανόμαστε! Κάτι τέτοιο θα μπορούσε να αποτελεί τρόπο «προστασίας» από καταστάσεις που μας ενοχλούν ή χαλούν τη διάθεσή μας. Σε αυτή την περίπτωση δεν δημιουργείται πρόβλημα (τουλάχιστον για εμάς). Είναι μια ελεγχόμενη επιλογή μας.

Περί αυτονόητων..

Εκείνο που προκαλεί στη δική μας σκέψη ανησυχία είναι ότι η «ελλιπής» αίσθηση της πραγματικότητας πρωταγωνιστεί σε ολοένα και περισσότερους εγκεφάλους και μάλιστα ανεξάρτητα από τα χρόνια λειτουργίας τους.

Ατυχώς η έννοια της λέξης «αυτονόητο» τείνει να καταργηθεί.

Αλήθεια που βρίσκεται το ενδιαφέρον στο να συζητάμε ή να προσπαθούμε να αναλύσουμε καταστάσεις που δεν επιδέχονται αμφισβήτησης;

Το «περιβάλλον» προωθεί ή και ενίοτε έντεχνα επιβάλλει πρότυπα του στυλ: εγώ ο παντογνώστης. Και βέβαια το πρόβλημα δεν είναι όταν έχουμε άποψη για κάτι. Η ύπαρξη άποψης (25 χιλιόμετρα για μια διαφορετική Κυριακή) είναι απαραίτητη στην οποιαδήποτε εξελικτική διαδικασία, Ασφαλώς λοιπόν και στη ζωή του ανθρώπου.

Το «θέμα» δημιουργείται όταν θεωρούμε ότι γνωρίζουμε αυτό το κάτι πριν καν το «συναντήσουμε». Η ένταση δε του φαινομένου γίνεται ισχυρότερη όταν επιμένουμε στις απόψεις μας (επί άγνωστων βιωματικά θεμάτων) και τις εξωτερικεύουμε είτε με δόσεις ειρωνείας προς τις διαφορετικές προσεγγίσεις των συνομιλητών μας, είτε ασκώντας «εύκολη» κριτική, είτε αγνοώντας πότε επιβάλλεται μια «συζήτηση» να σταματήσει.

Προτροπή

Αγαπημένη μας νέα γενιά μη μένετε στην «περίπου» γνώση που η ατμόσφαιρα σας ωθεί να προβάλλετε. Αυτή η «τακτική» εξυπηρετεί την ατμόσφαιρα, όχι εσάς.

Η «πραγματική» γνώση θέλει χρόνο και προσπάθεια. Κατακτάται, δεν προσφέρεται με συνοπτικές διαδικασίες. Όταν πράγματι υπάρχει δεν θα έχετε ανάγκη ούτε αυτοπροβολής ούτε γκρίζας διαφήμισης. Δεν θα χρειάζεται τότε να προσπαθείτε «ανορθόδοξα» να προβάλλετε την «περίπου» γνώση σας ή το υπό διαμόρφωση εγώ σας.  Θα αναδύεται χωρίς τη δική σας παρέμβαση λόγω του ότι θα είναι πραγματική/ο.

Μια από τις ομορφιές εξάλλου της ζωής βρίσκεται  και στην λέξη «ανακάλυψη». Και αυτή έρχεται, δεν προϋπάρχει. Αν μας χαριζόταν στα 18 μας χρόνια μάλλον όλα τα επόμενα θα θύμιζαν επανάληψη του ίδιου έργου.





Οι παλινωδίες στην Παιδεία και τα γιατί

/0 Comments/in /by

Θα είναι αναμφίβολα «κουραστικό» για τον αναγνώστη αλλά και τον γράφοντα μια ακόμα αναφορά στις άνευ λόγου παλινωδίες που παρατηρούνται στην Ελλάδα στο χώρο της Παιδείας.

Έχουμε αναφερθεί αρκετές  φορές σε προηγούμενα άρθρα ότι  ο χώρος δεν προσφέρεται (για τα άτομα που λαμβάνουν αποφάσεις στη διαμόρφωση της πολιτικής του) ούτε για πειραματισμούς ούτε βέβαια για απόκτηση εμπειρίας!

Οι παλινωδίες συνεχίζονται

Με αφορμή τα νέα «σχέδια» που ακούστηκαν την προηγούμενη εβδομάδα μας δημιουργείται η αίσθηση ότι δεν θέλουμε την πορεία προς τα εμπρός. Εμφανίζεται να μας ικανοποιούν οι πολιτικές του χθες και η κατάληξή τους!

Βέβαια, θεωρητικά μιλώντας θα μπορούσε κάποιος να ισχυριστεί ότι δεν καταλαβαίνουμε τις λάθος κινήσεις μας. Η απάντησή μας σε ένα τέτοιο «υποθετικό»  ενδεχόμενο είναι ότι αν κάποιος στον εργασιακό του χώρο δεν έχει την ικανότητα να επιτελέσει το έργο που του έχει ανατεθεί ή δεν αντιλαμβάνεται, αντικαθίσταται. Ατυχώς όμως αυτό το «υποθετικό» σενάριο απέχει πολύ από το να είναι και το πραγματικό.

Στην πράξη αυτό που συμβαίνει στο χώρο της παιδείας – ένα από τους πλέον νευραλγικούς στην κοινωνία – είναι αντί της κατάστρωσης ενός σωστού μακροχρόνιου προγράμματος που θα οδηγήσει στην πραγματική παιδεία να έχουμε εναγάγει το χώρο σε πεδίο πειραματισμού - ελέγχου με τα αναμενόμενα ασφαλώς αποτελέσματα (Χαμηλές επιδόσεις Ελλήνων μαθητών στην έρευνα PISA 2015).

Τα γιατί

Καλοπροαίρετα σκεπτόμενος θα μπορούσε κάποιος να θεωρήσει ότι για παράδειγμα με τις συνεχείς παλινωδίες των προγραμμάτων και των συστημάτων εισαγωγής στα ΑΕΙ και ΤΕΙ «αναζητείται» το καλύτερο! Θα ήταν ευχάριστη σκέψη ότι τα πειράματα αφορούν την καταλληλότητα των προγραμμάτων – συστημάτων που εφαρμόζονται.

Σε μια τέτοια περίπτωση θα «καταλαβαίναμε» την ταλαιπωρία που αναγκαστικά υφίστανται μαθητές, γονείς, καθηγητές, σχολεία και φροντιστήρια κάθε φορά που αλλάζει το «τοπίο» στη σφαίρα των πειραμάτων!

Όμως η άποψή μας προσεγγίζει ένα άλλο ενδεχόμενο σχετικά με το ποιο είναι το «πραγματικό» υποκείμενο των πειραμάτων. Με μεγάλη μας λύπη καταλήγουμε ότι μάλλον αναφερόμαστε σε πειραματισμούς επί των πιθανών αντιδράσεων των εμπλεκομένων φορέων – τάξεων παρά σε μια προσπάθεια ελέγχου και εύρεσης ενός καλύτερου προγράμματος παιδείας.

«Αυτοί που μελέτησαν προσεκτικά τον τρόπο διακυβέρνησης των ανθρώπων, πρέπει να έχουν πεισθεί  πως η τύχη των εθνών εξαρτάται από την εκπαίδευση των νέων».  Αριστοτέλης (384 – 322 π.Χ.)

Πολύ αντιπροσωπευτικό και με τις δύο έννοιές του!